Ruimtelijk Beleid
Wat willen we bereiken?

• Een prettige woon- en werkomgeving door een goede ruimtelijke ordening voor ons  
  gehele grondgebied.
• Een integraal ruimtelijk beleidskader.
• Soepele invoering van de Omgevingswet.
• Het actief betrekken van inwoners en andere belanghebbenden bij de keuzes op het
  gebied van ruimtelijke ontwikkeling die hen raken.
• Behoud van de natuur- en landschappelijke waarde van onze gemeente.

Bureau Volq is geselecteerd voor het integrale traject van de omgevingsvisie Nieuwkoop; een toekomstvisie voor de hele fysieke leefomgeving. Het uitgangspunt is een uitgebreid participatietraject. Dit betekent samen met inwoners, ondernemers, verenigingen, (maatschappelijke) organisaties, belangengroepen, dorpsraden en ketenpartners op zoek gaan naar de kracht van de gemeente Nieuwkoop als geheel én van de verschillende kernen. Belangrijk hierbij is de samenhang tussen ruimtelijke en sociale vraagstukken. Dit intensieve traject dat begin 2019 is ingezet, wordt rond de zomer van 2020 afgerond waarbij het streven is om de omgevingsvisie eind 2020 vast te stellen.

Bij de implementatie van de Omgevingswet wordt een groot deel van onze gemeentelijke organisatie nauw betrokken. Om vanaf 1 januari 2021 ook daadwerkelijk te kunnen werken met de Omgevingswet wordt gebruik gemaakt van een programmaplan, de ‘roadmap’. Aan de hand hiervan worden afspraken gemaakt in de organisatie, en met elkaar gekeken waar en door wie de taken uitgevoerd moeten worden. Het doel is zorgen voor een soepele invoering van de Omgevingswet en de organisatie hiervoor klaarstomen.

Het experiment omgevingsplan volgt het traject en de planning van het project Buytewech-Noord.
Hiermee wordt geëxperimenteerd met de (nieuwe) regelgeving die in het omgevingsplan terecht gaat komen. Verder moet de organisatie zich voorbereiden op de komst van het omgevingsplan van rechtswege vanaf 1 januari 2021. Dit betekent een overgang van meerdere bestemmingsplannen naar één geldend omgevingsplan voor de hele gemeente. De organisatie moet kunnen werken met het omgevingsplan, en dit inhoudelijk én organisatorisch goed ingericht hebben.

Naast het opstellen van een omgevingsvisie en omgevingsplannen, staat 2020 in het teken van het aansluiten van Nieuwkoop op het nieuwe Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO).
In dit DSO worden het omgevingsloket.nl (vergunningscheck en aanvragen omgevingsvergunningen), ruimtelijkeplannen.nl (bekendmaking bestemmingsplannen) en aimonline.nl (milieumeldingen en aanvragen) samengevoegd tot één nieuw digitaal platform.
Na implementatie van het digitaal omgevingsdossier, het automatisch publiceren van aanvragen en besluiten naar overheid.nl en de komst van een digitaal indieningsplatform voor evenementaanvragen in 2019, zullen in 2020 verdere aanpassingen worden doorgevoerd aan onze eigen software. Het gaat hierbij om het in gebruik nemen van nieuwe software om vergunningsprocessen te beheren en te beheersen (RxMission), het verder inrichten van de module 'samenwerkingsruimte' en het in gebruik nemen van software om omgevingsplannen te maken en de totstandkomingsprocessen te monitoren (Rx-zone en Rx base).

Het college heeft niet alleen oog voor het gemeentebrede ruimtelijk beleid van de toekomst. Vorig jaar hebben wij, na consultatie van uw raad, de Nota ruimtelijk beleid vastgesteld. In de nota wordt ingegaan op diverse ruimtelijke onderwerpen die nu voor de individuele burger van belang zijn zoals (standaard) afwijkingen van het bestemmingsplan, hoe om te gaan met initiatieven voor woningtoevoegingen en het bieden van een kader en ter beoordeling van bouwaanvragen in het kader van pré-mantelzorg. In 2020 ontwikkelen we beleid voor een aantal andere onderwerpen. Het betreft hier onder andere de huisvesting van arbeidsmigranten, het hergebruik en herbestemmen van voormalige agrarische bedrijfsgebouwen en beleid – zowel kwalitatief als kwantitatief – met betrekking tot zorgboerderijen. Deze onderwerpen zullen evenwel niet eerder dan 2020 aan de raad ter consultatie worden voorgelegd.

Tenslotte hebben we op ruimtelijk gebied niet alleen te maken met de nieuwe Omgevingswet. Op 1 januari 2021 wordt de 'Wet kwaliteitsborging bouwen' van kracht. Deze nieuwe wet heeft gevolgen voor alle gemeenten in Nederland, omdat onder andere de uitvoering van het bouwtoezicht  verschuift van overheid naar private kwaliteitsborgers en het preventief bouwtechnisch beoordelen van omgevingsvergunningaanvragen grotendeels verdwijnt.
Het jaar 2020 zal vooral in het teken staan van experimenteren met de uitvoering van deze wet en het aanpassen van processen en organisatie. Op grond van het door VNG en de minister in januari 2019 gesloten bestuursakkoord is het streven om in iedere gemeenten minstens 10% van het planaanbod via proeftrajecten volgens de nieuwe werkwijze plaats te laten vinden. Gemeente Nieuwkoop zal hiervoor nauwe samenwerking zoeken met een aantal bouwers in de regio. De VNG zal implementatieondersteuning bieden. De invoering van de wet zal ook gevolgen hebben voor de bouwleges. Meer hierover in de risicoparagraaf.

Wonen
Wat willen we bereiken?

• Een passend en gevarieerd woningaanbod dat tegemoetkomt aan de wensen en
  behoeften van onze inwoners.
• Een duurzame en toekomstbestendige woningvoorraad.
• Goede samenwerking met de woningbouwcorporaties voor realisatie van doelstellingen
  op het gebied van huisvesting.
• Voldoende kansen voor doelgroepen en starters op de woningmarkt.
• Ruimte (aantallen) zodat we voldoende woningbouw kunnen realiseren om onze
  doelstellingen te bereiken.

Mei 2019 werd bekend dat het door Nieuwkoop, Alphen aan de Rijn en Kaag en Braassem ingezette woonoffensief er in heeft geresulteerd dat onze gemeente in de periode tot 2030 van de provincie niet 500, maar 1900 woningen mag bouwen. De nadruk ligt daarbij op de periode 2019-2024 met bijna 1200 woningen. Met dit aanzienlijk hogere aantal woningen kan beter tegemoet worden gekomen aan de groeiende druk op de woningmarkt, die zich onder meer uit in stijgende koopprijzen en langere wachttijden voor een sociale huurwoning. Door meer woningbouw in onze dorpen kan vertrek van starters en doorstromers worden voorkomen en kan ouderen een kans worden geboden in hun eigen dorp te blijven wonen.

De uitdaging is om de juiste woningen op de juiste plaats te bouwen. Daarom hebben wij aan het begin van deze collegeperiode het 'Toekomstbeeld vanuit 'Volkshuisvestelijk Perspectief' geformuleerd. Hiermee spelen we in op de groei van het aantal huishoudens, de toename van 1- en 2-persoonshuishoudens en de zelfs substantiële toename van het aantal ouderen in onze gemeente. Ter illustratie: op dit moment is al 60% van onze bevolking ouder dan 40 jaar terwijl het aantal jongeren stabiliseert. We verwachten daarom een grote druk op de goedkope woningvoorraad. Ouderen en mensen met een beperking zullen langer thuis wonen en decentralisatie van de zorg leidt tot meer bijzondere doelgroepen.

Ons doelgroepenbeleid zet in op een gemengde bevolkingsopbouw als garantie voor het behoud van de vitaliteit van onze kernen, een goed gebruik en rendement van onze maatschappelijke voorzieningen en voor een economisch gezonde detailhandel. In ons doelgroepenbeleid onderscheiden we de doelgroepen kleine huishoudens, sociale huur, jongeren (starters), (jonge) gezinnen, middeninkomens, spoedzoekers, ouderen en bijzondere doelgroepen.  

De grootste opgaven voor de komende jaren zijn: doorstroming van ouderen naar een meer passende woning, voldoende sociale huurwoningen, aanbod voor bijzondere doelgroepen door decentralisatie zorg, voldoende kansen voor jongeren om in de gemeente te blijven, kansen voor jongeren om terug te keren naar Nieuwkoop (continue bouwstroom) en aanbod voor de middengroep die te veel verdient voor sociale huur maar op de koopmarkt geen kans hebben. Met elke nieuwe woning willen we meer huishoudens bewegen tot verhuizen. Daartoe zijn in 2019 het gemeentelijk woonfonds en de starterslening herzien. In 2020 moet dit, in combinatie met de inzet van de reserve goedkope woningbouw, tot de eerste resultaten leiden.

In de regio wordt ingezet op 25% sociale woningbouw. Met de actualisatie van de grondexploitaties per 1 januari.2019 is, afhankelijk van de status van een project, het programma dusdanig 'verbouwd' dat de programmering voorziet in 25% sociale huurwoningen én 25% middenhuur en goedkope koop.
Aan deze opgave werken we samen met onze woningbouwcorporaties. In 'Prestatieafspraken Nieuwkoop' zijn de afspraken vastgelegd die de gemeente Nieuwkoop, de Woningstichting Nieuwkoop (WSN), Woondiensten Aarwoude (WDA), de Stichting Bewoners Belangen Aarwoude (SBBA) en de Huurdersbelangen Vereniging Nieuwkoop (HBVN) met elkaar hebben gemaakt. Het is een actualisatie van de afspraken die gemaakt zijn voor de periode 2018-2021. De prestatie-afspraken leveren een essentiële bijdrage aan de realisatie van het actieprogramma zoals dat in de Woonvisie Nieuwkoop 2016-2025 is vastgelegd. Jaarlijks maken wij met de woningcorporaties en huurdersbelangenverenigingen afspraken over de te leveren prestaties met een doorkijk naar een periode van vier jaar.

Energietransitie
* Uitvoeren maatregelen klimaatakkoord
* Aardgas vrijmaken gebouwde omgeving waaronder ook ons eigen vastgoed
* Leveren van een bijdrage aan het opstellen van een regionale energiestrategie

Het kabinet heeft in het nationale Klimaatakkoord als doel gesteld 49 % minder uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990. Dit resulteert in een omvangrijk pakket van afspraken, maatregelen en instrumenten. Zo is in Nederland afgesproken dat in 2050 7 miljoen woningen en 1 miljoen gebouwen van het aardgas af zijn. De gemeenten hebben hierin een regierol. Een eerste stap is het opstellen van een Transitievisie Warmte, waarin staat welke wijk, wanneer aan de beurt is. Hiervoor zal veel onderzoek gedaan moeten worden. Een voorbeeld is de inventarisatie van vraag en aanbod van energie op huisniveau. De Transitievisie Warmte wordt het vehikel en de kapstok op basis waarvan we projecten gaan opzetten. In het kader van ons eigen gemeentelijk vastgoed zetten we in op verduurzaming hiervan. Nieuw te ontwikkelen gemeentelijk vastgoed (Integrale Kindcentra en nieuwe sporthal Ter Aar) voldoet aan de door uw raad geformuleerde duurzaamheidseisen.

Naast deze visie wordt er een Regionale EnergieStrategie (RES) opgesteld. In het RES zijn de nationale afspraken uit het Klimaatakkoord voor de sectoren Elektriciteit en Gebouwde Omgeving doorvertaald naar regionale warmteplannen, energie-infrastructuurplannen en de opgave voor hernieuwde energieopwekking. In 2020 worden de in 2019 geformuleerde voorlopige sociaaleconomische en ruimtelijke principes voor de opwekking van duurzame energie in de regio vertaald naar kaders en aan uw raad voorgelegd.
We staan positief tegenover initiatieven uit de samenleving die zijn gericht op het opwekken van duurzame energie met een breed draagvlak. Ons college is daarbij van mening dat de energietransitie vraagt om een gezamenlijk proces met de samenleving dat tijd en geld vraagt. De gemeenteraad wordt door de meedenkgroep energietransitie bij dit proces betrokken. De regie op het totale proces ligt bij de gemeente.

Veel is nog onduidelijk. Voor het noodzakelijke overzicht hebben wij het navolgende processchema (met planning in jaartallen) opgesteld gericht op de Regionale Energiestrategie en de lokale Transitievisie Warmte

Alle belangrijke maatregelen en activiteiten die wij de komende jaren als gemeente (in welke rol dan ook) ondernemen en ontwikkelen, staan vermeld in het Actieprogramma Duurzaamheid 2019-2022).
Tenslotte wordt verwezen naar paragraaf 3.8 Duurzaamheid.